سربال فریکس اند گیکس Freaks and Geeks یک مجموعه تلویزیونی کمدی-درام نوجوان آمریکایی است که توسط Paul Feig ساخته شده و توسط Judd Apatow به تهیه کنندگی اجرایی ساخته شده است و در فصل تلویزیون ۲۰۰۰-۲۰۰۰ از NBC پخش می شود.
در ابتدا و مقدمه باید توضیح داد که سریال در قسمت اول آرام پیش میرور و حتما در بار اول دو یا سه قسمت را تماشا کنید تا جادوی جاد آپاتو شما را تا انتهای آن همراه کند .
سریال ستارگانی را به دنیا شناساند که در آن روزها ناشناخته بودند اما امروز هر یک به تنهایی عنوان ها را بر دوش خود یدک می کشند .
سریال برخلاف عناوین مشابه امروزی به خوبی سرگرمی و مفاهیم اجتماعی و پند ها را در کنار طنز و لبخند همراه کرده است . متاسفانه خصوصا با عصر استریم های مانند نتفلیکس محتوا روز به روز تهی تر میشود و سریال های امروزی بیشتر پمپاژ ایده های پردازش شده است در پوشش ظاهری برابری ، عدالت و … . سریال های امروز مرز واقعیت و فانتزی و خیال رو ادغام می کند و عملا قدرت عملگرایی و تشخیص درست مخاطب را خرد می کند . بگذریم و حالا به این سریال بی نظر بپردازیم :
سالها پیش از آن که نتفلیکس با سریال های تینیجری و نوجوانانه پسند سطح پایین و مقلدانه دنیای جدیدی برای این ژانر پرطرفدار خلق کند، کارگردان هایی مانند جاد آپاتو با خلاقیتهایی که به کار میگرفتند آجر به آجر این ژانر جذاب را پی ریزی میکردند.
اگرچه آپاتو بیشتر با کارنامه جذابی که در کارگردانی فیلم های کمدی دارد شناخته میشود اما نخستین بار سریال فریکس اند گیکس Freaks and Geeks بود که ثابت کرد او میتواند کارگردان بینظیری باشد. این سریال با شخصیتپردازی منحصربهفرد و داستان های کوچکی که در کنار یکدیگر قرار میدهد کمدی جذاب و کمنظیری خلق کرد که بخش عظیمی از آن را مدیون بازیگران تازه نفس و آیندهدارش بود. ( بازیگرانی که در زمان خود هنوز ستاره نشده بودند )
شاید بد نباشد بدانید بازیگرانی مانند سث روگن، جیمز فرانکو و جیسون سیگل که این روزها به ستاره های هالیوودی و فیلم های کمدی تبدیل شدهاند نخستین بار در سریال Freaks and Geeks در سال ۱۹۹۹ فرصت هنرنمایی در نقش های کلیدی را پیدا کردند. لیندا کاردلینی هم با درخشش در این سریال موفق شد جایگاه ثابتی در فیلم ها و سریال های آمریکایی داشته باشد. اما باوجود دنیای شیرین و دوست داشتنی سریال، جاد آپاتو هرگز موفق نشد با مدیران شبکه NBC برای ساخت فصل دوم آن به توافق برسد. بنابراین سریال تنها پس از یک فصل برای همیشه در تاریخ تلویزیون باقی ماند.
چرا باید سریال Freaks and Geeks را تماشا کنیم؟
عناوین تینیجری ( نوجوان پسند ) از یک جایی به بعد دیگر جایگاهی در سبد تماشایی ما ندارند. بیشتر شبیه یک جهش فکری است؛ یک روز از خواب بیدار میشوید و احساس میکنید دیگر داستان نوجوان هایی که عاشق یکدیگر هستند برایتان هیچ اهمیتی ندارد. تا کجا باید به داستان های تکراری و قابل پیشبینی دل بست؟
اگر چنین دیدگاهی به فیلمها و سریال های تینیجری دارید ( حتی اگر ندارید ) ، همین حالا به تماشای سریال Freaks and Geeks بنشینید و اگر هنوز شانسهای متعددی به آنها میدهید باید بدانید این سریال احتمالا میتواند یکی از بهترین تجربه های شما در این ژانر در حال فراموشی باشد.
اما چرا این سریال که حتی شبکه پخشکننده اش NBC هم دلیلی برای ادامه آن نداشت تا این حد موفق بود؟ ( صادقانه می گوییم ارتباطی به محتوا و داستان نداشت و در دام سیاه چال آن د.ران افتاد )
اما کافی است به لیست بهترین سریال های منتقدان و پایگاه های سینمایی نگاه کنید. آنها از Freaks and Geeks به عنوان یکی از بهترین سریال های تاریخ تلویزیون یاد میکنند. عنوانی که شاید بیشتر از یک سریال کمدی، شبیه به یک مستند تاریخی بود. از آنجایی که داستان سریال در دهه ۸۰ میلادی روایت میشود، موسیقی و فرهنگ عامهای که در دهه ۸۰ میلادی جریان داشت ( و بر خلاف امروز کاملا اعتبار و ارزش محتوا داشت ) بخش مهمی از هویت و مضمون اصلی آن است. تقریبا بعید به نظر میرسد این سریال را تماشا کنید و پس از آن به دنبال موسیقی های واقعا جذاب و دوست داشتنی آن نباشید.
از سوی دیگر، سریال Freaks and Geeks بیشتر شبیه یک راهنمای جامع برای کمدی های تینیجری بود. پس از پخش این سریال، بیشتر فیلم های کمدی که سوژههای نوجوانانه پسند را به عنوان موضوع اصلی خود انتخاب میکردند رد واضحی از این سریال جاد آپاتو را یدک میکشیدند. به ترکیب بازیگران سریال دقت کنید؛ جیمز فرانکو، سث روگن و جیسون سیگل همین حالا هم با کارنامه درخشانی که در عناوین کمدی دارند شناخته میشوند. حتی بازیگران فراموش شده سریال مانند سم لوین هم با اتکا به درخششی که در این سریال داشتند، موفق شدند کسب و کار کوچکی در صنعت کمدی راه بیاندازند.
بنابراین اگر از هواداران جدی کمدی های هالیوودی هستید، تماشای اولین درخشش بازیگران شناخته شده امروز این ژانر یک تجربه واقعا باورنکردنی است.
سریال Freaks and Geeks ثابت میکند سث روگن در ابتدای راه ورود به سینما بازیگر خوبی نبوده و جیمز فرانکو ده ها برابر تصوری که از دوران نوجوانی او داشتیم جذاب و متفاوت است. جیسون سیگل احتمالا یکی از بهترین هنرنمایی هایش را در همین سریال به نمایش میگذارد و البته لیندا کاردلینی ثابت میکند لیاقت درخشش در بیشتر از ۴۰ عنوان سینمایی و تلویزیونی را دارد. البته که برای سم لوین و جان فرانسیس دیلای هم افسوس میخوریم که چرا به اندازه ای که لیاقتش را داشتهاند فرصت دیدهشدن پیدا نکردهاند.
واقعیت این است که سریال Freaks and Geeks یک انقلاب بزرگ در کمدی های تینیجری بود. جود آپاتو سالها پیش از آن که جیسون ریتمن یک کمدی تاثیرگذار به نام Juno را بسازد استاندارد های تازهای را خلق کرد که تا همین امروز هم در هالیوود هوادارهای بسیاری دارد. راهی که او به بازیگرانی مانند سث روگن آموخت بعدها تکامل پیدا کرد و به سبک فیلم سازی آنها تبدیل شد. شاید این که امروز به تماشای فیلمهایی مانند The Good Boys می نشینیم را مدیون جود آپاتو باشیم. مردی که البته خلاقیت های او از دوران خودش جلوتر بود و حداقل در شبکه انبیسی مورد استقبال قرار نگرفت.
بخش دیگری از تحسینهایی که سریال Freaks and Geeks دریافت میکند به ارجاعات بیپایان آن بازمیگردد؛ از آلبومهای دوستداشتنی دهه ۷۰ و ۸۰ میلادی تا فیلمهای محبوب سینمایی و البته تغییرات سیاسی ایالات متحده. بدون اینکه این سریال سیاست زده یا دهانی برای یک گروه و حزب سیاسی یاشد که این سال های اخیر هالیوود و سینمای جهان را دارد می بلعد ، نکات ظریف و شوخی های سیاسی را حس خواهید کرد .
دومین تجربه کارگردانی، نویسندگی و تهیهکنندگی جود آپاتو دست تماشاگرش را میگیرد و او را وارد روزهای واقعا تکرارنشدنی دهه ۸۰ میکند. دورانی که آلبومهای موسیقی هنوز به صورت نوار کاست و صفحه گرامافون منتشر میشدند و تلویزیون ها برنامهای برای بزرگ کردن صفحه های برآمده خود نداشتند. این بازگشت به گذشته است که سریالی در آستانه ورود به قرن ۲۱ میلادی را متمایزتر از همه عناوین قبل و بعد خود میکند. تمایزی که البته مانند یک شمشیر دولبه عمل کرد و باعث کنسل شدن آن هم شد.
شخصیتهای بهیادماندنی
سریال Freaks and Geeks در اصل داستان خود روایتگر زندگی دختری درس خوان و منظم و باهوش به نام لینزی ور (با بازی لیندا کاردلینی) است که سال های پایانی دبیرستان را پشت سر میگذارد و به زودی قرار است وارد دوران جدیدی از زندگی اش شود. اما لینزی نمیخواهد در چارچوب های قدیمی اش باقی بماند و یک تصمیم جدید میگیرد؛ او میخواهد با گروهی از همکلاسی های متفاوت و عجیبی که دارد آشنا شود. دنیل دساریو (جیمز فرانکو)، کن میلر (سث روگن)، نیک آندوپولیس (جیسون سیگل) و کیم کلی (بیزی فیلیپس) اعضای این گروه هستند و شخصیت هر هرکدام از آنها به شکل غمانگیزی از بیهدفی، خامی، احساسات تازه فوران شده و بیثباتی و عصیان رنج میبرد؛ بله فیریک ها ( عجیب غریب ها ).
تعامل لینزی با دوستان جدیدش که قرار است زندگی او را دگرگون کنند یک داستان فرعی را هم دنبال میکند. برادر لینزی یعنی سم ور (جان فرانسیس دیلای) یک پسربچه خجالتی و بدون اعتماد به نفس است که هرگز دنبال دردسر نیست. او و دو دوست صمیمی اش یعنی نیل شوایبر (با بهترین هنرنمایی کارنامه هنری سم لوین) و بیل هاورچاک (مارتین استار) همیشه از گنده لات های مدرسه فراری هستند و دنیای کوچک و جذاب خودشان را دارند. مثل بیشتر پسرهای خجالتی، سم و رفقا هم از همنشینی با دخترها رنج میبرند؛ گیکها ( یا خرخون ها _ الیته بیشتر این اصطلاح به کسانی که یا سن کم رشد یالایی دادرند و به سبب هوش بیشتر خود از نظر تحصیل در جایگاه مناسب تری هستند و معمولا زندگی اجتماعی محدودی دارند ).
شخصیت پردازی سریال Freaks and Geeks به حدی هوشمندانه و بینظیر پیش میرود که بدقلقترین تماشاگران را هم همراه خود میکند. بنابراین وقتی به پایان تنها فصل سریال میرسید بیشتر از هر زمان دیگری درک و نزدیکی به شخصیتهای اصلی را احساس میکنید. این دستاورد فراموش نشدنی جاد آپاتو است که هفت نوجوان را با داستانهای شخصی و گروهی شان به زیبایی هرچه تمامتر توصیف میکند تا به سطحی باورنکردنی از شخصیتهای گسترش یافته دست پیدا کنند.
هنرنماییهای فراموشنشدنی
بخش عظیمی از موفقیت سریال روی دوش ستارههای اصلی آن به دست میآید. حتی شیا لابوف و بن فاستر هم حضور کوتاهی در سریال دارند. به عبارت دیگر، سریال Freaks and Geeks شبیه یک آکادمی قدرتمند پرورش بازیگران هالیوود بود که سال ها بعد ثابت کرد چه هنرمندان توانایی را به سینما معرفی کرده است. نقشهایی که جاد آپاتو برای بازیگران آینده دارش انتخاب کرد یکی بیشتر از دیگری روی توانایی های بازیگری مهره هایش نشسته بودند و کیفیت سریال را دو برابر میکردند. اگر سریال برای چند فصل دیگر هم ساخته میشد حالا واکنش های سم ور و نیل شوایبر به مجموعهای از میمهای مشهور تبدیل شده بود و هواداران دنیای سریال های تلویزیونی از احتمالا ریبوت آن احساس نگرانی میکردند.
جاد آپاتو حتی برای شخصیتهای بیش از حد فرعی سریالش هم برنامه ویژهای پیاده کرد و همین باعث شد یک هماهنگی تحسینبرانگیز میان سطح هنرنمایی همه بازیگران سریال وجود داشته باشد. وسواس آپاتو سطح مشخص و ارزشمندی به سریال بخشیده که هر اپیزود به جذابیت های آن میافزاید و Freaks and Geeks را به یکی از سریالهای بهیادماندنی تبدیل میکند.
داستان های دوستداشتنی
شخصیت پردازی تقریبا بینقص سریال فریکها و گیکها در کنار هنرنمایی بازیگران بینظیرش به مجموعهای داستانهای کوچک اما دنباله دار پیوند میخورد تا به یکی از بهترین سریالهای دوران تبدیل شود. هماهنگی جالبی میان همه داستان های سریال و شخصیتهای آن وجود دارد که تماشاگر را به معنای واقعی کلمه سرگرم میکند. به عبارت دیگر، جاد آپاتو به همه شخصیتهای اصلی و حتی فرعی سریالش این فرصت را میدهد تا داستان زندگی و مشکلات دوران نوجوانی خودشان را روایت کنند و بخشی از داستان سریال باشند. شخصیتهای سریال که در دوران نوجوانی و یا ابتدای جوانی هستند، چالش های بزرگ و کوچک مرتبط با سن و سال خودشان را تجربه میکنند و همین داستانهای دوستداشتنی سریال است که آن را برای هر تماشاگری بهیادماندنی میکند.
فیلمنامه سریال Freaks and Geeks مانند پازلی بزرگ اما سادهای کامل میشود تا یک روایت غیرخطی اما ثابت از همه شخصیت هایش روایت کند. این روایتهای کامل و بینقص شاید عمق زیاد نداشته باشند اما از هویت کمدی و جذابی بهره میبرند که جذابیتهای سریال را دوچندان میکند. حتی اگر سریالها و فیلمهای تینیجری بسیار زیادی تماشا کرده باشید باز هم نمیتوانید کیفیت کمدی آشکار و پنهان این سریال را انکار کنید.
چرا سریال تنها پس از یک فصل کنسل شد؟
سریال فراموش شده جاد آپاتو با وجود همه جذابیت هایی که در برابر دوربین نمایش میداد در پشت صحنه یک عنوان نامنظم بود. برنامهریزی منظمی برای ساخت سریال Freaks and Geeks وجود نداشت و شبکه NBC هم همکاری لازم را با عوامل سریال نمیکرد. حتی تعدادی از اپیزودهای فصل پایانی هم با یک تاخیر طولانی نسبت به اپیزودهای ابتدایی پخش شدند. برای مثال آپاتو و همکارانش یک وبسایت اینترنتی برای سریال خلق کرده بودند اما شبکه NBC هرگز به صورت رسمی آدرس آن را اعلام نکرد. مدیران این شبکه تصور میکردند اینترنت ممکن است بخش عظیمی از مخاطبان آنها را جذب کند. بنابراین سیاست های شبکه تلاش میکرد به تماشاگرانش نشان دهد پدیدهای به نام اینترنت وجود ندارد.
اما بدشانسی های آپاتو تمامی نداشت. پس از آن که او قسمت ابتدایی سریال را کارگردانی کرد، مدیریت شبکه NBC دگرگون شد و افرادی روی کار آمدند که سریال او را درک نمیکردند. آن ها انتظار داشتند سریال جاد آپاتو جذابیت های دوران دبیرستان را به صورت تمام عیار به تصویر بکشد و چندان اشاره ای به چالش های دوران نوجوانی نداشته باشد. اما این هدفی نبود که تیم تولید سریال به دنبال آن باشند. بنابراین مدیران شبکه NBC که اطمینان داشتند سریال را برای فصل دوم تمدید نمیکنند اجازه دادند سریال اندکی بالاتر از محدودیت های شبکه ساخته شود. اتفاقی که باعث ماندگاری و محبوبیت بیشتر سریال هم شد.
بزرگترین دلیل کنسلشدن سریال Freaks and Geeks تعداد تماشاگران آن بود. این سریال در دورانی ساخته شد که سریالهای پرطرفداری مانند Frasier و Friends از شبکه انبیسی پخش میشدند. هر اپیزود این سریالها در زمان پخش هفتگی حداقل ۱۴ میلیون بیننده ثابت داشت و این آمار برای سریال جاد آپاتو فراتر از ۷ میلیون نمیرفت.( مشکل بزرگی که در آن دهه ها حتی امروزه سریال های بسیار نفیسی را زمین گیر می کند هم دوره شدن با سریال های پر مخاطب که از قبل در حال پخش بودند ) آمار “فیریکز اند گیکز” چندان هم بد نبود اما فرصتی برای رقابت با عناوین قدرتمند شبکه اش نداشت. بنابراین طبیعی بود که مدیران NBC تمرکز خود را روی سریال های پربینندهتر قرار دهند.
در سریال ۲۰۰۱ جاد آپاتو ساخت سریال جدیدی به نام Undeclared را با همکاری شبکه فاکس آغاز کرد. این سریال قرار بود میزبان بازیگران اصلی سریال Freaks and Geeks هم باشد اما تنها سث روگن و جیسون سیگل فرصت هنرنمایی در نقش های اصلی سریال را پیدا کردند. این سریال هم تنها پس از یک فصل کنسل شد.
با این حال سریال Freaks and Geeks همین حالا هم جایگاه خودش را در میان هواداران سریالهای تلویزیونی دارد. جایگاهی که شاید فراموش شده باشد اما هنوز وجود دارد و میتواند برای یک فصل تماشاگران خودش را سرگرم کند. اگر از کمدیهای سرگرم کننده و نوجوانانه پسند لذت میبرید، تماشای این سریال میتواند انتظارات شما از این ژانر را افزایش دهد. اگر هم این کمدیها برای شما تکراری و غیرقابل تماشا هستند، باید بدانید فیریکها و گیکها داستان تازه و دلنشینی برای روایتکردن دارند.
در گرداوری این مطلب از دیجیاتو،گیتی تودی و NBC بهره گرفته شده .