وقتی اسپایک لی (Spike Lee) در اوج باشد هرگز خستهکننده نیست. من ترجیح میدهم لی یک میلیون اثر ناموزون و بلندپروازانه مثل Da 5 Bloods خلق کند، تا اینکه بخواهد افتضاحی مثل بازسازی Oldboy «اولدبوی» بسازد. اگرچه آخرین فیلم او به اندازه فیلم برنده اسکارش یعنی BlacKkKlansman «بلکککلنزمن» خوشساخت نیست، اما لی همچنان یکی از بهترین فیلمسازان آمریکایی است، در حالی که تمرکز خودش را روی پارادوکس آفریقایی – آمریکاییهایی گذاشته که برای کشوری میجنگند که همیشه به آنها خیانت کرده است. Da 5 Bloods به دنبال کشف این است که چطور می توان آینده بهتری ساخت، آن هم در حالی که شیاطین گذشته همیشه در کمین هستند، آن هم نه تنها در پسزمینه جنگ و آسیب روحی، بلکه با بررسی مشکلات سیاهپوست بودن در آمریکا. اگرچه فیلم جدید لی همیشه موفقیتآمیز نیست، اما بازی عالی بازیگرانش مخصوصا دلروی لیندو (Delroy Lindo) منجر به یک تجربه قانعکننده شده است. در نقد و بررسی فیلم Da 5 Bloods با آریامووی همراه باشید …
پل (لیندو)، ادی (نورم لوئیس (Norm Lewis))، ملوین (آیزایا ویتلاک (Isiah Whitlock)) و اوتیس (کلارک پیترز (Clarke Peters)) در کنار فرمانده استورمین نورمن (چادویک بوزمن (Chadwick Boseman)) در حال جنگیدن در ویتنام هستند. آنها حین ماموریت، گنجینهای از طلا پیدا میکنند که برای باج دادن به ویتنامیها ترتیب داده شده است. سربازها تصمیم میگیرند طلا را دفن کنند و بعد از جنگ آن را بازیابی کنند، اما نورمن در جنگ کشته میشود و سپس دره بمباران شده و تمام نشانههای آنها برای گنج از بین میروند. البته آنها محل احتمالی طلا را پیدا میکنند، و همراه با دیوید پسر پل (جاناتان میجرز (Jonathan Majors)) برای یافتن طلا و بقایای نورمن به ویتنام میروند. در همین حین که این رفقای قدیمی به جنگلهایی برمیگردند که در آنها جنگیده بودند، زخمهای قدیمی دوباره باز میشوند و بیرون بردن طلا از کشور به سادهترین مشکل آنها تبدیل میشود.
این فیلم با آشفتگی دهههای ۶۰ و ۷۰ شروع میشود تا شرایط دوران کنونی را بازتاب کند؛ چون Da 5 Bloods در وهله اول درباره ارواح گذشته است که زمان حال را تسخیر میکنند. در مورد شخصیتهای اصلی داستان، شاهد گذشته ناگوار پل با دیوید، رابطه عاشقانه اوتیس با یک فاحشه ویتنامی، یا اینکه چطور اعضای گروه با غم از دست دادن نورمن کنار میآیند هستیم. نورمن ایدههای انقلابی دهه ۷۰ دارد، و با این حال اعضای تیمش آنقدر از مسیر رهبر خودشان منحرف شدهاند که حالا پل حامی دونالد ترامپ است. سوالی که حین گشتن به دنبال طلا در مورد این مردان مطرح میشود این است که وقتی گذشته همیشه حاضر است، آنها میخواهند چه آیندهای برای خودشان بسازند؟
اتفاقات زیادی در Da 5 Bloods رخ میدهند که ممکن است هر لحظه فیلم را زیر وزن خودشان تخریب کنند. این موضوع که مردم سیاهپوست از گذشته تاکنون در حال مبارزه و مردن برای آمریکا بودهاند، برای روایت یک فیلم سینمایی کافی است، اما این فقط یکی از موضوعاتی است که لی در این فیلم آنها را مطرح میکند. این فیلم همچنین مقصر بودن آمریکا در جنگ ویتنام و اینکه چگونه ویتنام از نظر اقتصادی پیشرفت کرده را مورد بررسی قرار میدهد، و نشان میدهد آثار جنگ هنوز روی روابط دو کشور تاثیر دارد، چه از طرف سربازان قدیمی آمریکا یا نوادگان سربازان ویتنامی که در جنگ کشته شدهاند. بازپس گیری طلا هم تبدیل به یک داستان غرامتگیری میشود جایی که اعضای تیم در حال گرفتن پولی هستند که باید در اختیار افراد سیاهپوست قرار میگرفت. و سپس داستان میراث را داریم، جایی که اعضای تیم تصمیم میگیرند چه آیندهای داشته باشند.
وقتی همه این ایدهها را در نظر بگیرید، منطقی است که مدت زمان فیلم بیش از دو ساعت و نیم طول میکشد، اما به نظرم اگر Da 5 Bloods کمی تمرکز داستانی خودش را محدود کرده بود موفقتر میشد. البته واضح است که لی احساس میکند این ایدهها همگی به هم مرتبط هستند. او اشتباه نمیکند، اما همیشه بافت ارتباطی بین این موضوعات وجود ندارد و در نتیجه گاهی اوقات داستان کمی سطحی به نظر میرسد. شخصیتهایی مانند ملوین و ادی عمق زیادی ندارند، چون توجه زیادی به پل و دیوید و همه ایدههای نژادی و سیاسی شده که لی میخواهد به طور مستقیم به آنها بپردازد.
خوشبختانه، توانایی و مهارت لی به عنوان یک کارگردان باعث شده Da 5 Bloods نجات پیدا کند، چون او از فیلمسازی برای ارضای جاهطلبی خودش استفاده میکند. مثلا، به جای جوان کردن دیجیتالی بازیگران، او در فلش بکها هم به طور هوشمندانه آنها را در سنین کنونی آنها به تصویر کشیده تا نشان دهد آسیبهای جنگ هرگز آنها را ترک نکرده است. البته این کار باعث صرفهجویی در هزینه هم میشود، اما همچنین عمق خاصی به کشمکشهای گذشته/حال/آینده اضافه میکند که لی در بقیه بخشهای فیلم به آنها میپردازد. در این فیلم هم شاهد لحظات دردناکی مثل کودکان ویتنامی مُرده هستیم که نشان میدهد این داستانی نیست که در آن قهرمانان آمریکایی به خانه برمیگردند و چیزی که حقشان بوده را به دست میآورند، در حالی که مردم ویتنام هیچ اهمیتی ندارند.
اما قویترین عنصر فیلم، بازیگران آن هستند و لیندو بهترین آنهاست. پل پیچیدهترین شخصیت یعنی یک سیاهپوست حامی ترامپ است، و در حالی که فیلم با شوخی در مورد این ناسازگاری شروع میشود، اما تلاش میکند تا عمق و بافتی به پل اضافه کند تا نشان دهد علت آسیبهای وارد شده به او چیست. در یک فیلم ضعیفتر، خیلی راحت میشد پل را شخصیت بد داستان نشان داد، اما لی و لیندو اهمیت زیادی به پیچیدگیهای این شخصیت دادهاند، و او را به یکی از بهترین شخصیتهایی تبدیل کردهاند که در فیلمی ساخته لی حضور داشته است.
وقتی با لی طرف هستید نمیدانید قرار است شاهد چه فیلمی باشید. او خیلی پرکار است و علایقش آنقدر متنوع و در عین حال مرتبط هستند که گاهی اوقات شاهد آثار فوقالعادهای مانند Do the Right Thing «کار درست را انجام بده»، Malcolm X «مالکوم ایکس»، یا BlacKkKlansman و یا آثار افتضاحی مثل Oldboy یا Red Hook Summer هستیم. شاید Da 5 Bloods جزو بهترین آثار لی نباشد، اما نشان میدهد او همیشه در حال کلنجار با ایدههای بزرگی درباره نژاد، تاریخ، و آمریکا است و امروزه بیش از پیش به چنین داستانهایی نیاز داریم. شاید لی همیشه برنده مبارزه نباشد، اما خوشحالیم که همچنان در صحنه حضور دارد.
ترجمه از سایت Collider نوشته Matt Goldberg
برگرفته از آریامووی
[ad_2]