دیوانخانه شیراز نیامند مشارکت سرمایه گذار و مورد وثوق مردم است

فیروز فیروز چهره برجسته معماری رویکرد صندوق احیا برای مشارکت و همکاری با بخش خصوصی و سرمایه‌گذاران با تجربه و توانمند را گامی مثبت در راستای احیای بناهای تاریخی عنوان کرد و گفت: بناهایی مثل دیوانخانه شیراز نیامند مشارکت یک سرمایه گذار قوی و مورد وثوق مردم است تا به سرانجام برسد چرا که بخش دولتی نمی تواند چنین سرمایه ای را تامین کند.
به گزارش رسیده، او معتقد است با توجه به وجود آثار و مجموعه های تاریخی و میراثی فراوان در کشور، یک نهاد خاص به تنهایی نمی تواند مرمت و احیا آنها را بر دوش بکشد و لازم است بخش خصوصی توانمند در این مسیر مشارکت داشته باشد.
برنده جایزه اول مجله بین المللی معمار با تاکید بر اینکه توجه به میراث فرهنگی از چند دهه پیش شروع شد اما در دوره ای راکد ماند گفت: اواخر دهه هفتاد به منظور مرمت و احیا مجموعه های تاریخی طرحی به نام پردیسان از سوی سازمان میراث فرهنگی پیگیری شد که در زمان خود فعالیت های خوبی داشت تا اینکه ۱۰ سال بعد در راستای اعطای مجوز کاربری و بهره برداری مناسب از بناها و اماکن تاریخی قابل احیا و با هدف سرمایه گذاری بخش خصوصی داخلی و خارجی، فعالیت های طرح پردیسان به عنوان بخشی از اقدامات صندوق توسعه صنایع دستی و فرش دستباف و احیاء و بهره برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی در نظر گرفته شد.
او با اشاره به اینکه مهم است برخی بناهای تاریخی به بخش خصوصی با شرایطی مطلوب و شفاف واگذار شود ادامه داد: به هر میزان آگاهی شهروندان از ثروتی که در بناهای تاریخی نهفته است بیشتر شود به همان میزان ارزش این بناها و توجه به آنها بیشتر خواهد شد.
فیروز با اشاره به پیامدهای فرهنگی احیای بناهای تاریخی به ویژه در راستای ارتقاء حس تعلق و هویت فرهنگی گفت: احیای یک بنای تاریخی در واقع اعتبار بخشی به جامعه و هویت شهروندان آن جامعه است که در نهایت باعث بالا رفتن درک و توجه مردم به بناهای میراثی و تاریخی می شود و این رویکرد که توسط صندوق احیا در پیش گرفته شده است، ارزشمند است.
وی تعریف کاربری درست برای بناهای تاریخی را ضروری دانست و تصریح کرد: امروزه جوانان علاقه مندان زیادی تمایل ورود به حوزه مرمت، احیا و یا بهره برداری از بناهای تاریخی را دارند اما اینکه این فرایند چگونه تعریف می شود و چه کاربری برای بناهای احیا شده در نظر گرفته می شود مهم است. او نهادینه شدن باور فکری صحیح نسبت به کاربری بناها در بخش خصوصی را ضروری دانست و ادامه داد: آیا یک خانه تاریخی باید به یک مرکز فرهنگی یا اقامتی تبدیل شود و یا اینکه می توان گسترۀ متنوع تری از کاربری ها را برای خانه های تاریخی پیشنهاد داد؟ در هر صورت هر نوع تعریف کاربری نادرست، نه تنها هویت بنا را تغییر می دهد بلکه می تواند باعث عدم تحقق اهداف پیش بینی شده برای بنای تاریخی می شود.
این معمار برجسته ایرانی با اشاره به تجربیات خود در احیا و مرمت مجموعه دیوانخانه شیراز گفت: دیوانخانه شیراز یک بنای تاریخی شناخته شده است که متاسفانه بخشی از آن آسیب دیده است. میراث فرهنگی این بخش تخریب شده را خریداری کرد و طراحی و مرمت آن به من واگذار شد.
او درباره طرح مرمت دیوانخانه ادامه داد: فعالیت های ما در مرحلۀ تهیه طرح مرمت و احیا به خوبی پیش می رفت اما در ادامه با چالش هایی در اجرای طرح مواجه شدیم و فرایند کار متوقف شد. او در تشریح این موضوع گفت: شاید آن زمان، یعنی حدود ۲۰ سال پیش آرمان های ما فراتر از امکانات موجود بود چرا که ما بر روی بهره گیری از بهترین مصالح و استادکارها تأکید داشتیم اما امکانات میراث فرهنگی در آن زمان اجازۀ این کار را نمی داد. در واقع هدف ما بزرگتر بود و در نهایت مجبور شدیم تنها بخشی از بنا را مرمت کرده و تحویل دهیم.
فیروز معتقد است اگر در آن زمان زمینه و امکانات لازم برای اجرای طرح مرمت ارائه شده وجود داشت، امروز این بنای تاریخی به بهره برداری رسیده بود و با آسیب های کمتری مواجه می شد.
این استاد معماری تاکید کرد: با توجه به این تجربه، صندوق توسعه و احیاء و بهره برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی باید پشتوانه قوی و قدرت بیشتری داشته باشد تا بتواند از پروژه های بزرگ حمایت کند.
او با تاکید بر لزوم واگذاری بناها به بخش خصوصی توانمند گفت: هر سرمایه گذاری که احیا و مرمت بناهای تاریخی را برعهده می گیرد علاوه بر اینکه باید ابعاد کار را به خوبی درک کند، باید سرمایه کافی هم داشته باشد. بناهایی مثل دیوانخانه شیراز نیامند مشارکت یک سرمایه گذار قوی و مورد وثوق مردم است تا به سرانجام برسد چرا که بخش دولتی نمی تواند چنین سرمایه ای را تامین کند.
فیروز رویکرد صندوق احیا برای مشارکت و همکاری با بخش خصوصی و سرمایه گذاران با تجربه و توانمند را گامی مثبت در راستای احیای بناهای تاریخی عنوان کرد و گفت: صندوق احیا باید افراد توانمند و مجرب را برای مرمت و احیا و بهره برداری بناهای تاریخی شناسایی کند. افرادی که وابسته و دلبسته تاریخ و هویت این سرزمین بوده و در کارنامه خود عملکرد موفقی داشته اند. ورود این افراد باعث تحول در این حوزه خواهد شد.
او با تاکید بر لزوم حمایت و پشتیبانی صندوق احیا از سرمایه گذارانی که برای مرمت و احیا و بهره برداری انتخاب می شوند گفت: باید به صحبت ها و دغدغه های سرمایه گذارانی که به صورت جدی وارد این حوزه شده و طرح های قابل دفاعی دارند توجه شود و از طرفی نباید سرمایه گذاران در یک سطح و یا صرفاً بر اساس معیارهای مالی سنجیده شوند، بلکه صندوق احیا باید به دنبال افراد و شرکت های توانمند باشد که ظرفیت و شایستگی احیای اصولی و باکیفیت بناهای تاریخی کوچک و بزرگ را دارند.