نقد و بررسی فیلم «بالرین» (Ballerina)

«بالرین» به کارگردانی لن وایزمن، اثری است که در مسیر ادامه مجموعه معروف «جان ویک» گام برمی‌دارد و به شکلی قابل‌توجه نشان می‌دهد که این جهان سینمایی بدون حضور مستقیم کیانو ریوز هم می‌تواند به حیات خود ادامه دهد، گرچه فیلم هنوز جرات برچیدن کامل سایه سنگین او را ندارد.

فیلم در بازه زمانی میان رویدادهای «جان ویک ۳» و «جان ویک ۴» جریان دارد و از این رو حضور کیانو ریوز با نقش آشنای جان ویک، اگرچه محدود، اما هنوز به عنوان عنصری چشمگیر حفظ شده است. با این حال، این حضور بیشتر شکلی تزئینی و یادآور جایگاه غیرقابل انکار او در این جهان زیرزمینی پیچیده است که مجموعه به واسطه آن شکل گرفته است. «بالرین» در عین حال به شکلی غیرمستقیم این پرسش را مطرح می‌کند که آیا دنیای جان ویک بدون حضور کارگردان اصلی یعنی چاد استاهلسکی هم می‌تواند پابرجا بماند یا خیر؛ سوالی که پاسخ روشن و قاطعی در این فیلم نمی‌یابد. با این وجود، قابل قبول است که فیلمساز جدید توانسته تا حدودی آن امضای بصری و سبکی را که چاد استاهلسکی رقم زده، تقلید کند و دست‌کم از حیث کلیت، فضای اکشن و خشونت محض فیلم را زنده نگاه دارد.

از حیث محتوا، «بالرین» در معرفی قهرمان جدید خود، یعنی ایو مکارو با بازی آنا د آرماس، چندان موفق عمل نمی‌کند. قصه‌ای که برای او در نظر گرفته شده، که اساسا درباره بازگشت و انتقام است، نتوانسته عمق کافی پیدا کند تا بار احساسی آن به اندازه جان ویک در قسمت اول قوی باشد. در نتیجه، کاراکتر ایو که پر است از اضطراب و تردید، فاقد آن حس آرامش درونی و خونسردی جان ویک است و بدین ترتیب در انتقال انگیزه‌های عمیق و خلق ارتباطات احساسی با مخاطب چندان موفق نیست. این ضعف شخصیت‌پردازی، کمی ساختار جهان داستان را تضعیف می‌کند؛ چرا که در حالی که در آثار اصلی، جان ویک راهنمای طبیعی ما در دنیای پیچیده زیرزمینی بود، ایو بیشتر شبیه یک تازه وارد بی‌تجربه به نظر می‌رسد و تماشاگر را از عمق این دنیای خیالی دور می‌کند.

یکی از نکات مثبت فیلم، گسترش دنیای روایت به لوکیشن‌های تازه و جذاب است. سفر ایو به روستایی زیبا در اتریش به نام هالشتات، تصویر بکر و متفاوتی از فضای سری جان ویک به ما ارائه می‌دهد؛ جایی که شاهد آرامش نسبی قاتلان بازنشسته‌ای هستیم که می‌خواهند به جای نابودی، به زندگی ادامه دهند. این تنوع فضایی و حضور جانبی شخصیت‌هایی مانند نورمن ریداس، هرچند کوتاه و گاه نامربوط، بر ارزش‌های بصری و روایت افزوده است.

در بخش اکشن، «بالرین» به‌رغم شروعی کمی کند و ضعیف، در نیمه دوم به یکی از پربرخوردترین و مبتکرانه‌ترین لحظات خشونت‌آمیز این فرنچایز تبدیل می‌شود. مبارزات نزدیک و سلاح‌های گرم به خوبی با فیزیک بدن آنا د آرماس که قدی کوتاه‌تر و وزنی کمتر از کیانو ریوز دارد، هماهنگ شده‌اند و لحظات هیجان‌انگیزی رقم می‌زنند. استفاده خلاقانه از محیط، همچون به کارگیری اسکیت‌های یخی به عنوان سلاح، نشان‌دهنده تطبیق فیلم با ویژگی‌های فیزیکی بازیگر است که این نکته را به عنوان یک مزیت برجسته می‌توان در نظر گرفت.

اگرچه درگیری‌های شخصی و درام شخصیت ایو به اندازه کافی مستحکم نیستند، اما فیلم به خوبی از پس خلق صحنه‌های اکشن و پرتنش برمی‌آید و مخاطب را درگیر خود می‌کند. پیام فیلم در قالب توصیه‌ای از سوی مربی ایو مبنی بر «تغییر شرایط و بهره‌گیری از نقاط قوت خود به جای تقلید کورکورانه» که بر زبان آورده می‌شود، می‌تواند تفسیر ضمنی‌ای از وضعیت این فرنچایز نیز باشد.

در پایان، «بالرین» یک شروع قابل قبول برای گسترش دنیای جان ویک است؛ فیلمی که می‌کوشد راه خود را باز کند و در عین حفظ ویژگی‌های کلیدی فرنچایز، قهرمانی جدید معرفی کند. با این حال، کمبود عمق احساسی و شخصیت‌پردازی قوی برای ایو، و البته سایه پررنگ جان ویک، مانع از آن می‌شود که این فیلم بتواند به طور کامل جای خالی کیانو ریوز و کارگردان اصلی را پر کند. اما در عین حال، نویددهنده آینده‌ای است که شاید با ادامه‌ای با اعتماد به نفس و جسارت بیشتر، این سری بتواند به شکلی شایسته نسل جدیدی از هواداران را جذب کند و میراث جان ویک را ادامه دهد.