نقد و بررسی فیلم «استخر» (Natatorium): این درام ایسلندی از طریق یک منشور هنرمندانه و ترسناک به اختلال عملکرد بنیادین خانواده می‌پردازد…

نقد و بررسی فیلم «استخر»

وقتی در دقایق آغازین فیلم، نوجوانی با چهره ای تازه وارد یک نمایشگاه مدرنیستی شلوغ در یک خانه می شود، به نظر می رسد که او در حال بررسی کردن یک ملک اربی‌ان‌بی شیک است.

اما به نظر می رسد که این خانه خوش ساخت که رنگ آبی یخی تیره ای بر دیواره های آن حاکم است، خانه ناگوار پدربزرگ و مادربزرگ هایی است که او سال هاست ندیده. آرامش و سکوت، اصول راهنما در این جهان مهر و موم شده هستند و همان طور که از عنوان نمایشنامه هلنا استفانسدوتیر پیداست، شامل یک استخر شنای سرپوشیده است.

«به زیرزمین نروید!» عنوان فرعی مفیدی برای فیلم خواهد بود البته نه اینکه طبقات بالایی پناهگاه خیلی خوبی داشته باشند. در فیلمی که در نهایت بر تثلیث خویشاوندان مونث در تقاطعِ دیدار با لیلجا، مادربزرگ مخوف و عمه نسبتا سرکش او  متمرکز است، بیگانه ۱۸ ساله عامل افشاگری ها و کشف های آینده خواهد بود. لیلجا (ایلمور ماریا آرناردوتیر) که از خانه اش در جزیره سفر می کند، با اتوبوس به این شهر می آید تا در کنار اقوامی که به سختی می شناسد، در حالی که مراحل تست یک گروه نمایش را پشت سر می گذارد، بماند. (بعد از یک سکانس کوتاه از عکس های خارجی، وقتی داستان شروع می شود، هیچ حسی از دنیای اطراف وجود ندارد.)

ورود او زنگ های هشدار را به صدا در می آورد. پدر لیلجا، مگنوس (آرنار دن کریستجانسون)، که تا اواخر گردهمایی دیده نشده بود، خواهر کوچک ترش والا (استفانیا برندسن) را صدا می زند تا از او بخواهد که مراقب لیلجا باشد. او امیدوار است که بتواند دخترش را از خانه آرورا (الین پیترسدوتیر) و گریمور (والور فریار آینارسون) دور کند. دلایل او برای نگرانی ناگفته است – اما به زودی روشن می شود که هیچ کس در این قبیله کوچک، هنگام صحبت در مورد موضوعی، چیزی را به صورت مستقیم به زبان نمی‌آورند.

دست کم در میان سوژه های مورد بحث، دو فرزند آرورا و گریمور دیده می شوند: دختری که سال ها قبل از دنیا رفت، بسیار جوان بود و کالی ۲۸ ساله (یوناس آلفرد بیرکیسون). او یک شخصیت خیالی در اتاقی با مراقبت های پزشکی، غرق در گل و گیاه و کتاب‌هایی که ارورا در مورد علائم حیاتی نگه می‌دارد، است. او اولین چیزی‌ست که به محض ورودش به لیلجا نشان می دهد، مثل یک پروژه علمی که به آن افتخار می کند. در این بین، یک فرد خارجی یعنی دوست دختر مگنوس به نام ایرنا (کریستین پتروسدوتیر) کافی‌ست تا برای یک لحظه هم شده طلسم را بشکند، ایرنا به صورت واضح از وی می پرسد: «چرا او در بیمارستان نیست؟»

پیترسدوتیر با لب های متمایز و چشمانی خمار که یادآور شارلوت رامپلینگ است، در نقش آرورا ظاهر می شود. آرورا از آن دسته زنانی است که بدون طنز و شوخی به شوهرش می گوید «باشه هر چی تو میگی».

گریمور، به همان اندازه که سرد و بی روح است، خونگرم نیز هست، و به این ترتیب لیلجای تازه از راه رسیده را با نوعی خیرخواهی راهنمایی می کند. او سرآشپز و پرورنده‌ای در خانه است که به نوعی جنونِ آن فضا را تغذیه می‌کند.

در واکنش به باور خشن و خاموش آرورا، ژست‌های معناداری وجود دارد. اما واله که از سرنوشت دوقلویش احساس گناه می کند، فقط تا حدی جسارتِ سرکشی در خود دارد. او بیشترِ اوقات می نوشد و به شکلِ دیگری به زندگی نگاه می کند و این جمله را طوطی وار تکرار می کند که «ریه‌هایش ضعیف است.»

همه می دانند استخر زیرزمین سال هاست که خالی بوده، حتی اگر جرات نکرده باشند از پله ها پایین بیایند و نگاه کنند. با این حال، لیلجا بلافاصله پس از رسیدن، حقیقت را کشف می کند.

تمِ آب به طرز شومی از طریق طراحی صحنه خیره کننده ی اسنوری فر هیلمارسون بر ذهن مخاطب نفوذ می کند. خود استخر فضایی بین دکور و کابوس را تداعی می کند. فیلمبرداری کرتو هاکاراینن با حرکات موزون و پیش بینی های قبلی، در خانه‌ی مملو از رمز و راز، که با کمک موسیقی جیکوب گروث و کمی شوبرت، در انتقال حالات درهم تنیده سوگواری و تعلیق، احاطه شده، پیش می رود.

استفانسدوتیر، نویسنده و کارگردان این فیلم که تنها سه فیلم کوتاه در کارنامه خود دارد، با گردهم آوردنِ بازیگران عالی و یک تدوینگر قوی در پشت دوربین، اولین ساخته بلند سینمایی خود را ساخته است. فیلمنامه او (که تا حدودی از داستان کوتاه “شنا” از مجموعه منتشر شده توسط سلست راموس به نام زنان در مکان های عجیب الهام گرفته است) ممکن است از نوشته ای مختصر و عناصر روایی کمتری بهره برده باشد، اما فیلم در نماد پردازی آب، شفافیت قانع‌کننده‌ای دارد.

اینافراد در عنصری گرفتار شده اند که بیشتر آن ها از دیدن آن امتناع می کنند. لباس استادانه‌ای که لیلجا برای تست هنرپیشگی خود می‌پوشد، لباس حوری شناگر است و جایی که او آن را در خانه آویزان می‌کند، نشان‌دهنده تحولات آینده است. وقتی دوست دوران کودکی و کراش عاشقانه‌اش، دیوید (استورمور جون کورماکور بالتاسارسون)، به ملاقات او می‌رود و پس از اینکه بقیه اعضای خانه خوابیده‌اند از پنجره وارد می‌شود، مردی بی‌گناه مخفیانه به داخل باتلاقی غیر مهمان‌نواز می‌رود.

در اواخر فیلم، مگنوس جمله مخربی را برای خواهرش بیان می کند. او که از حوزه نفوذ پدر و مادرش فرار کرده و زندگی خود را در جزیره ای در آن نزدیکی بنا نموده، شاید کسی باشد که تظاهر به ادب در آن فضا را زیر سئوال ببرد و حقیقت را افشا کند. عکس او و والا که با وظیفه شناسی بادکنک ها را برای یک جشن خانوادگی منفجر می کنند، برایش بی ارزش است؛ اما بعد از شنیدن برداشت عاطفی خواهرش از آنچه که آن ها پشت سر گذاشته اند، عقب نشینی می کند و می گوید: «متاسفم که می شنوم تو این طور برداشت می کنی.»

صحنه ها و لحظات فردی در استخر ممکن است خشمگین کننده باشند، یا شما را به این فکر بیاندازند که چرا همه این افراد به خودشان و یکدیگر دروغ می گویند، اما اثر تجمعی (به مدت طولانی در معرض کسی قرار گرفتن) در آن قوی است و پیامدهایش قابل توجه می باشد. این داستان در عین زیبایی و عجیب بودن، متاسفانه یک داستان جهانی از سکوت و ترسِ از خود و هیولاهایی است که گاهی ما را هدایت می کنند، چه گروه مورد نظر یک خانواده باشد، چه محیط یک کسب وکار و چه یک گروه از رای دهندگان.

عوامل فیلم :

محل برگزاری: جشنواره بین المللی فیلم روتردام (آینده روشن)
شرکت های تولید: Bjartsýn Films، Tekele Productions
بازیگران: ایلمور ماریا آرناردوتیر،الین پترزدوتر، استفانیا برندسن، یوناس آلفرد بیرکیسون، والور فریر اینارسون، آرنار دن کریستیانسون، کریستین پتورسوتیر، استورمور جون کورماکور بالتاسارسون
کارگردان و فیلمنامه نویس: هلنا استفانسدوتیر
تهيه كننده: سنا گودنادوتیر
تهیه کنندگان اجرایی: میا هاویستو، تیا تالی، آرنار استین فریدبجارنارسون، تن تن شینیوس، نیما یوسفی، تینه کلینت
فیلمبردار: کرتو هاکاراینن
طراح صحنه: اسنوری فریر هیلمارسون
طراح لباس: ماریا الافسدوتیر
فیلمبردار: کرتو هاکاراینن
تدوینگر: جوسی راوتانیمی
موسیقی: جیکوب گروت
طراح صدا: بیورن ویکتورسون
انتخاب بازیگران: ویگفوس ثورمار گونارسون
فروش بین المللی: LevelK
زبان : ایسلندی
مدت زمان : ۱ ساعت ۴۶ دقیقه

جمع بندی

اثری تماشایی که البته ممکن است به ذائقه هم خوش نیاید اما اگر طرفدا سینمای مستقل هستید، تماشایش خالی از لطف نخواهد بود.
۷.۸
خوب
قبلی «
بعدی »

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دسته‌ها